จริงๆ การมีผมหงอกเกิดขึ้นนั้น ไม่ได้เกี่ยวข้องกับอายุที่เพิ่มขึ้นเสมอไป ในกรณีที่ผมหงอกที่ไม่ได้เกี่ยวข้องกับอายุ เราเรียกว่า “ผมหงอกก่อนวัย”
สาเหตุที่ทำให้ผมหงอกก่อนวัย
เส้นผม 1 เส้นของเรานั้น ประกอบไปด้วย เซลล์ที่สร้างเนื้อผมที่เป็นโปรตีน และเซลล์ที่สร้างเม็ดสี ซึ่งจะคอยทำหน้าที่ป้อนเม็ดสีเข้าไปในเนื้อผม จึงทำให้เส้นผมเรามีสีต่างๆ ตามพันธุกรรม ถ้าคนไหนมีเม็ดสีมากและเข้มข้น ผมก็จะมีสีเข้ม ส่วนคนที่มีเม็ดสีน้อย สีผมก็จะอ่อนลง
ส่วนสาเหตุของผมหงอกนั้นก็เกิดจากการที่เซลล์เม็ดสีไม่สามารถสร้างเม็ดสีออกมาได้ปกตินั่นเอง จึงทำให้มีแต่เนื้อผมที่เจริญออกมา แต่สีผมไม่ออกมาด้วย เราจึงเห็นผมเส้นนั้นเป็นสีเทา หรือ สีขาว และเรียกผมเส้นนั้นว่า ผมหงอกยังไงละครับ
สำหรับเส้นผมที่เป็นสีเทานั้น เนื่องจากเซลล์ทำงานสร้างเม็ดสีได้ลดลง ทำให้ผมสีดำ ที่มีเม็ดสีเต็มๆ มันเจือจางลงไป ทำให้เรามองเห็นเป็นผมสีเทาขึ้นมา กรณีที่ผมมีสีขาวสนิท ความหมายก็คือว่า เซลล์สร้างเม็ดได้หยุดทำงานโดยสิ้นเชิงไปแล้วครับ
ผมหงอกมีสาเหตุได้หลายอย่าง แบ่งออกง่ายๆ เป็น 2 แบบ
1. ผมหงอกตามธรรมชาติ อันนี้เกิดจาก การที่คนเรามีอายุเพิ่มขึ้น การทำงานของเม็ดสี ทำงานได้ลดลง ทำให้ผมที่งอกออกมาใหม่ มีเม็ดสีลดลง ทำให้เราเห็นเป็นผมหงอกขึ้นมา โดยปกติผมจะเริ่มหงอกโดยธรรมชาติเมื่ออายุ 40 ปีขึ้นไป
2. ผมหงอกก่อนวัย ก็คือ การเกิดผมหงอกในคนที่อายุยังน้อย ซึ่งสาเหตุก็จะมีได้หลายๆ สาเหตุ ซึ่งอาจจะเกิดจากโรคบางอย่างได้ เช่น โรคของหนังศีรษะเอง ยกตัวอย่างเช่น โรคผมร่วงเป็นหย่อม หรือโรคด่างขาว ถ้ามีรอยโรคที่หนังศีรษะ คนไข้ก็จะมีอาการผมหงอกเป็นกลุ่ม เป็นวงได้ รวมไปถึงโรคที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย พวกนี้จะมีเชลล์ที่เกี่ยวข้องกับในระบบภูมิคุ้มกันไปรบกวนการทำงานของเซลล์สร้างเม็ดสี พวกนี้ก็จะทำให้คนไข้เกิดเป็นผมหงอกขึ้นมาได้เช่นเดียวกัน รวมไปถึงโรคเรื้อรังที่ส่งผลทำให้เกิดความเครียดต่อร่างกาย เช่น โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคไทรอยด์ หรือว่าโรคภุมิแพ้ โรคกลุ่มนี้ ถ้าเกิดเราควบคุมโรคได้ไม่ดี ก็จะสามารถส่งผลให้เกิดผมหงอกได้เช่นเดียวกัน
ปัจจัยที่ทำให้เกิดผมหงอกก่อนวันมีดังนี้
1. กรรมพันธุ์ ถือว่าเป็นปัจจัยที่พบได้มากที่สุดเลย
2. ความเครียด มีส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดผมหงอกได้เร็วขึ้นได้
3. คนที่ดื่มเหล้า และสูบบุหรี่มีแนวโน้มที่จะทำให้เกิดผมขาวเร็วกว่าคนปกติถึง 4 เท่าเลยทีเดียว
ในปัจจุบันยังไม่มีวิธีไหนสามารถป้องกันผมหงอกได้เป็นอย่างดี ต้องทราบดีว่า ปัจจัยที่ทำให้เกิดผมหงอกนั้น คือ ความเครียด การดื่มสุรา การสูบบุหรี่ ทำให้ผมหงอกเร็วขึ้น…! ดังนั้นเราก็ควรหลีกเลี่ยงปัจจัยเหล่านี้ซะ รวมถึงการดูแลสุขภาพพื้นฐานโดยทั่วไปให้ดี ออกกำลังกาย พักผ่อนให้เพียงพอ ทำจิตใจให้สดชื่น แจ่มใส ถ้าเราปฏิบัติตัวตามนี้ได้ สิ่งเหล่านี้ก็จะสามารถช่วยป้องกันการเกิดผมหงอกได้
บทสัมภาษณ์ อ.นพ.พูลเกียรติ สุชนวณิช
ภาควิชาอายุรศาสตร์ หน่วยโรคผิวหนัง คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี
จากรายการ Health Me Please TV3